چادر حسینیه قنادها با قدمتی حدود یکصد سال و با نقش و نگارهایی زیبا و مفهومی و مزین به آیات قرآن کریم همه ساله طی آیینی با حضور صدها نفر از مردم معتقد شهر سبزوار چند روز قبل از آغاز محرم در حسینیه قنادها نصب می شد و به صورت خیمه گاهی در می آمد که در ایام سوگواری شهدای کربلا میزبان عزاداران بود. این چادر درست یک شب قبل از آغاز محرم امسال، دچار حریق شد و همه مردم سبزوار و دوستداران عرصه میراث فرهنگی و تاریخی خراسان را داغدار کرد. درست به واسطه یک روز پس از این حادثه شورای شهر سبزوار، اداره ی میراث فرهنگی و گردشگری و دانشکده ی معماری و شهرسازی دانشگاه حکیم سبزواری تصمیم به مستندسازی این نماد تاریخی گرفتند و در فراخوانی از تمام عکاسان و مردم خواستند که عکس های خود از این چادر تاریخی را به دبیرخانه ای مستقر در شورای شهر ارسال کنند تا با استفاده از این عکس ها بتوان این چادر را با جزئیات کامل آن شبیه سازی و مستند نمود، در همین راستا مصاحبه ای با دکتر حسن استاجی، رئیس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه حکیم سبزواری داشته ایم که در ادامه خواهید خواند.
*ازفرایند مستند سازی چادر حسینه قنادها برایمان بگویید دنبال چه چیز هستید؟
همانگونه که مستحضرید چادر حسینه ی قنادها با قدمتی بیش از صد سال دو روز پس از برپایی باشکوه برای مراسم عزای حسینی در آتش غفلت و سهل انگاری تمام مسوولین و مردم شهر سوخت. آنچه این حادثه را دردناک تر کرد نقصان مدارک و نقشه های قابل استناد از چادر در اسناد و مدارک میراث و دیگر ارگانها بود. مستند سازی این اثر گرانبها قطعا باید قبل از این اتفاق انجام می شد. اما حال قرار است با کمک عکسهای و مدارک موجود، این مهم به انجام رسد.
همکاران دانشگاه در این کار چه نهادهایی هستند.
فردای روز حادثه مقرر شد که شورای شهر سبزوار، اداره ی میراث فرهنگی و گردشگری و دانشکده ی معماری و شهرسازی دانشگاه حکیم سبزواری در اسرع وقت در فراخوانی از تمام عکاسان و مردم بخواهند که عکسهای خود را به دبیرخانه ای مستقر در شورای شهر ارسال کنند تا با استفاده از این عکسها بتوان این چادر را با جزئیات کامل آن شبیه سازی و مستند نمود. در صورت تامین هزینه های ساخت بر اساس این مستندات می توان به ساخت مجدد خیمه اقدام نمود.
وظیفه دانشکده معماری و شهرسازی در این مورد چیست؟
بخش علمی و پژوهشی این کار بزرگ بر عهده ی دانشکده معماری و شهرسازی است. با توجه به مدارک آرشیو دانشکده در خصوص نقشه ی بنای حسینیه و نیز اطلاعات به دست آمده از روی عکسهای چادر امیدواریم که بتوانیم به یک نقشه ی کامل از چادر و تصاویر روی آن دست پیدا کنیم.
پس از جمع آوری مستندات قرار است چه کاری صورت بگیرد( حاصل کار مستند سازی چیست)؟
آنچه در این پروژه مهم است عدم انفصال تاریخی این رویداد مهم فرهنگی مذهبی در شهرستان سبزوار می باشد. قرار است بر پایه ی این نقشه ها به ساخت دوباره ی آن دقیقا به شکل قدیم اقدام شود. همین جا لازم است قید شود این کار از عهده ی هر ارگانی به تنهایی خارج است به عبارتی شورا، شهرداری، میراث فرهنگی، هیات امنای حسینیه به تنهایی قادر به ساخت آن نمی باشند. قطعا مردم خیر سبزوار نخواهند گذاشت که عمود خیمه ی حسینیه قنادها بر زمین بماند.
اهمیت مستند سازی این گونه موارد را در چه چیزی می دانید؟
در اهمیت مستند سازی این‌گونه بناها همین یک نکته بس که حال ما در به در دنبال عکس از تزئینات چادر نبودیم. قطعا مستند سازی از روی بنای موجود به واقعیت بیشتر نزدیک است تا از روی عکس و حدس و گمان.
چرا همیشه دیر به فکر می افتیم؟ چه راهکاری را توصیه می کند؟
مشکل بیشتر مشکل فرهنگی است؛ ما ارزش داشته‌هایمان را نمی‌دانیم و فقط بعد از دست دادن آن به ارزش آن پی می‌بریم و از آن یاد می‌کنیم. هم‌اکنون خیمه‌ی حسینیه‌ی دباغ‌ها به‌صورت موقت به این مکان منتقل‌شده است، که آن چادر نیز با قدمتی حدود شصت سال خود باارزش بوده و باید از آن حفاظت گردد. امثال این چادر در هیات های مذهبی زیاد هست. علامت‌های قدیمی، بیرق‌های باارزش، پرچم و لوازم تعزیه‌خوانی زیادی در انبارها و زیرزمین حسینیه ها هستند که در شرایط بدی نگهداری می شوند و در حال تخریب می‌باشند. شورا و میراث فرهنگی با همکاری هیاتهای مذهبی می‌توانند به فکر احداث یک موزه تخصصی تعزیه در این خصوص باشند تا شاهد از بین رفتن این اشیا فرهنگی باارزش براثر مرور زمان و نگهداری نامناسب نباشیم.
http://news.hsu.ac.ir/wp-content/uploads/2018/09/Estaji.jpg