برخی از نیروهای انسانی در یک مجموعه سرمایه محسوب می شوند، دکتر حامد اکبرزاده یکی از همین سرمایه هاست. یکی از پژوهشگرانی که دانشگاه حکیم سبزواری میزبان آن هاست،این عضو هیات علمی دانشگاه حکیم در سال گذشته بیش از ۲۰ مقاله ای اس ای در مجلات معتبر دنیا به چاپ رسانده همچنین ایشان به عنوان دانشمند برتر ستاد نانو جمهوری اسلامی برگزیده و از گرنت پژوهشی این ستاد نیز استفاده کرده است. پای گفت و شنودی با این عضو برجسته هیات علمی دانشگاه نشسته ایم تا هم از تحقیقات وی بشنویم و هم از گروه موفق شیمی دانشگاه حکیم سبزواری:
برای ریزترین ذرات
ضمن سلام و سپاس از فرصتی که در اختیار قرار می‌دهید؛ پیش از همه اگر بخواهیم نانو و ستاد نانو و در واقع اهمیت این دو را برای مخاطبان خود توضیح دهیم، چه طور این کار را انجام دهیم؟ لازم است ابتدای بحث این مسئله را باز کنیم تا بتوانیم در مورد نکات بعدی هم صحبت کنیم.
با عرض سلام خدمت شما و همکارانتان و همچنین مخاطبان محترم .نانوتکنولوژی یک دانش بین رشته ای است که در جهان علمی امروز اکثر رشته ها را مشغول خود کرده است. موضوع اصلی آن کار کردن با تجهیزات و یا فرآوری مواد در ابعاد حدود ۱ تا ۱۰۰ نانومتر می باشد. در واقع نانوفناوری به دانشمندان در فهم و به کار گیری خواص جدیدی از نانو سیستم ها کمک شایانی می کند که این مواد اثرات فیزیکی و شیمیایی جدیدی که عمدتا متاثر از غلبه خواص کوانتومی بر خواص کلاسیک است، را دارا می باشند.
با توجه به این مسایل و خواص بسیار مورد توجه نانوسیستم ها، فناورى‌نانو به عنوان یک فناوری دارای اولویت ملى شناخته شد که به همین منظور ستاد نانو به منظور پیگیری توسعه این فناوری در کشور توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل شد. این ستاد در حال حاضر با سیاست های ترویج و آموزش عمومی نانو، فراهم‌سازی و تقویت زیرساخت‌های لازم برای توسعه همه‌جانبه،ارتقاء صنایع با به کار گیری فناوری نانو و گسترش بازار نانو، حمایت تشویقی پژوهشگران، سیاست‌گذاری و ارزیابی اهداف، راهبردها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و نهادهای نانو و … به طور جدی مشغول به فعالیت است.
با این شرایط، چه طور شد که دکتر حامد اکبرزاده عضو این ستاد شد؟ مهمتر از آن چه طور توانستید رتبه کسب کنید؟معیار انتخاب پژوهشگر برتر جوان ستاد نانو چیست؟
از سال ۱۳۸۴ که در دانشگاه صنعتی شریف در حال گذراندن مقطع کارشناسی ارشد بودم از طریق استاد راهنمای خودم با ستاد آشنا شدم و طرح ها و پروژه ها را با همکاری ستاد انجام می دادیم. با همکاری دانشکده شیمی و پژوهشکده نانو دانشگاه صنعتی شریف به تدریج همکاری های خود را با ستاد نانو بیشتر کردیم.با چاپ و داوری مقالات ISIدارای کیفیت، انجام طرح ها و پروژه های مرتبط با نانوسیستم ها، برگزاری و شرکت سمینار و وبینارهای مختلف توانستم یکی از اعضای تقریبا فعال ستاد نانو باشم. که با ارزیابی مجموع فعالیت های افراد و شاخص هایی که در قبل ذکر شد منتخبان ستاد مشخص می شوند.
اوضاع گروه شیمی در دانشگاه چطور است؟ تا چه مقطعی دانشجو می‌گیرید؟ دانشجوهایتان هم مثل خودتان فعال هستند؟
شاید یکی از مهمترین دلایلی که باعث شد من این مصاحبه را انجام دهم پاسخ به همین سوال بود که گروه شیمی دانشگاه حکیم را بیشتر معرفی کنم. گروه شیمی دانشگاه حکیم سبزواری متشکل از اساتید با تجربه و جوان است که حاصل آن ایجاد یکی از بهترین گروه های دانشگاه حکیم می باشد. این گروه دارای یک استاد تمام ، ۷ دانشیار و ۵ استادیار می باشد. در رشته شیمی معدنی تا مقطع دکتری و در رشته های شیمی فیزیک، شیمی آلی و شیمی تجزیه تا مقطع کارشناسی ارشد دانشجو می گیرد که امیدوارم با پیگیری های انجام شده در سایر گرایش ها نیز پذیرش دانشجو در مقطع دکتری را شاهد باشیم. جالب است بدانید که گروه شیمی دانشگاه حکیم سبزواری از لحاظ پژوهشی جزو گروه های شیمی بسیار معتبر در کشور است و دانشجویان دکترا از دانشگاه های بسیار معتبر همچون دانشگاه های تهران برای فرصت مطالعاتی با اساتید این گروه در ارتباط هستند. حضور اساتید این گروه برای فرصت مطالعاتی و همچنین سمینار های معتبر علمی در کشورهای مختلف جهان باعث شده که روز به روز بر کیفیت خروجی های پژوهشی اعضای گروه افزوده شود که پایگاه های معتبر علمی نشان دهنده این موضوع هستند. وجود جوی با انگیزه ، پرتلاش و عاری از حاشیه بین اساتید این گروه باعث شده که اکثر دانشجویان نیز بسیار فعال تر از گذشته موضوعات تحقیقاتی خود را پیگیری کنند. پذیرش در مقطع دکتری تعداد زیادی از فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد گروه شیمی دانشگاه حکیم در دانشگاه های صنعتی شریف، تهران، تربیت مدرس و .. نشان دهنده ی این موضوع است که دانشجویان به یک خودباوری و اعتماد به نفس در زمینه کاری خود رسیده اند.
اعداد و ارقام عجیب و جالبی در مورد تعداد مقالات ثبت شده شما در یک سال خواندم. درباره این آمار برایمان بگویید و آیا این عددهاامسال تغییر کرده‌اند؟ درباره این مقالات و اینکه چه طور در این سن توانسته‌اید این تعداد مقاله را چاپ کنید برایمان بگویید.
به نظرم عدد و رقم به تنهایی نمی تواند معیار خوبی برای تشویق پژوهشگران باشد. در کنار کمیت بایستی حتما به کیفیت پژوهش هایی که افراد انجام می دهند، توجه کرد. خدا را شکر به همراه همکارانم در زیرگروه شیمی فیزیک (جناب آقایان دکتر سالمی و دکتر عباسپور) جوی بسیار دوستانه و پرتلاش را ایجاد کرده ایم که این جو باعث انگیزه فراوان برای خود من و همچنین دانشجویان شده است. اعتقاد بر این دارم که پژوهش به تنهایی بسیار دشوار و سخت است و انجام گروهی کارها علاوه بر نتایج و بازدهی بهتر باعث ایجاد جوی صمیمانه تر و با انگیزه تر می شود.سعی کرده ایم کوشاتر از سال قبل کارها را پیش ببریم و خدا را شکر شاهد نتایج بسیار خوبی هستیم که در پایگاه های معتبر شیمی موجود است و امیدوارم بتوانیم بیش از پیش در انجام مسیولیت های خود تلاش کنیم.خوشبختانه نتایج این کار گروهی چاپ مقالات متعدد بسیار با کیفیت در انتشارات مختلف همچون انجمن شیمی آمریکا می باشد.
چه پروژه و موضوعی در آینده بیشتر مورد توجه قرار خواهید داد؟ و در واقع آِینده علمی شما در حوزه چه مسئله یا موضوعی تعریف می‌شود؟
در چندین زمینه نانوسیستمی در حال پژوهش هستیم که مهم ترین آن ها بررسی خواص نانوذرات، رهایش دارو توسط فناوری نانو، جداسازی گازها توسط نانولوله های کربنی، .. می باشند. امیدوارم بتوانیم در این موضوعات با تجربه ای که تا الان کسب کرده ایم و همچنین مطالعه و تحقیقات بیشتر، خروجی هایی معتبرتر را به دست آوریم.
ضمن تشکر، اگر نکته دیگری باقی مانده که نیاز به توضیح دارد در خدمت هستیم.
در پایان تشکر می کنم از تمام کسانی که در دانشگاه حکیم سبزواری زحمت می کشند تا پژوهشگران و اساتید دانشگاه با فکر و انگیزه و امکانات بالا به تحقیقات خود بپردازند. همچنین سپاسگزارم از ژورنال شما که توجه ویژه ای به دانشگاه و اساتید دانشگاه دارد.
منبع: نشریه ستاره شرق