در پژوهش مشترک دکتر محمد چهکندی دانشیار دانشگاه حکیم سبزواری با دکتر محمد علی ناصری عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند و صفورا شیخ دانشجوی دکتری-گروه شیمی دانشگاه بیرجند، نانوکاتالیزور زیست سازگار جدیدی با توانایی بالا در تهیه مشتقات ترکیب های دارویی زانتن سنتز شد.
دکتر چهکندی در گفتگو با روابط عمومی دانشگاه با تاکید بر اینکه امروزه اهمیت کاربردی کاتالیزورها در صنایع به خوبی شناخته شده است، گفت: در همین راستا پژوهشگران در محیط های دانشگاهی و صنعتی در رقابتی تنگاتنگ سعی در سنتز ترکیبهای کاتالیزوری جدید و یا بهینه کردن ترکیبهای پیشین به منظور افزایش بازده تولید واکنشهای مربوط هستند.
دانشیار گروه شیمی دانشگاه حکیم سبزواری با اشارهبه اینکه کاتالیزورها به دو دسته همگن و ناهمگن تقسیم می شوند که دسته دوم برتریهای کاربردی محسوسی دارد، افزود: در این پژوهش که به عنوان بخشی از رساله دکتری سرکار خانم صفورا شیخ از دانشگاه بیرجند به انجام رسیده است، ما موفق به تهیه نانوکاتالیزور جدید مغناطیسی ناهمگن با ساختار پیچیده دندریمری حاوی گروههای عاملی آمیدوآمین-سولفونیک اسید شده ایم که با بازده به طور عمده ۹۰ تا ۹۵ درصد، واکنش تهیه ترکیبهای رنگین، زیستی و مفید زانتنها را از مواد اولیه سمی خانواده آلدئیدهای آروماتیک را کاتالیز کرده است.
وی ادامه داد: این ساختار دندریمری بطور سه بعدی و با تقارن بالا، پیرامون یک هسته مغناطیسی رشد کرده است و با داشتن تعداد زیادی گروه های عاملی، فعالیت کاتالیزوری بالا همراه با پایداری قابل توجهای از خود نشان داده است.
دکتر چهکندی ادامه داد: افزون بر ویژگی های جالب ذکر شده، آنچه این کاتالیزور و این پژوهش را متمایز می کند، زیست سازگاری بالای آن از چند جنبه است (Eco-friendly). در ساختار این کاتالیزور، ماده سمی و خطرناک اسید سولفونیک به گروه عاملی مفید و غیر سمی مربوط تبدیل شده است.
دانشیار گروه شیمی دانشگاه حکیم سبزواری افزود: همچنین، طی واکنش برپایه شیمی سبز تحت شرایط واکنشی ملایم و بدون بوجود آمدن هیچ فرآورده جانبی سمی و مضر، بیش از ۵۰ مشتق رنگی زانتنها با بازده عالی تهیه شد. زانتنها، افزون بر استفاده در صنایع رنگ دارای خواص پزشکی/دارویی بوده و به عنوان داروهای ضد سرطان، ضد ویروس/باکتری، ضد التهاب و آنتی اکسیدانهای قوی کاربرد دارند.
لازم به ذکر است به تازگی نتایج جالب بدست آمده از این پژوهش، در مقاله ای با عنوان
Functionalized magnetic PAMAM dendrimer as an efficient nanocatalyst for a new synthetic strategy of xanthene pigments
در مجله معتبر Journal of Hazardous materialsبا ضریب تاثیر۹٫۰۳۸ که جزء ۱۰ درصد مجلات حوزه محیط زیست/نانومواد است، به چاپ رسیده است.
