ایسنا/خراسان رضوی رئیس دانشگاه حکیم سبزواری گفت: آموزش و پژوهش به عنوان عاملی مهم در رتبه‌بندی بین‌المللی به شمار می‌رود که دانشگاه حکیم سبزواری از ۶ سال گذشته برای رسیدن به این رتبه تلاش کرده است.
دکتر علی اصغر مولوی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص اهمیت حضور دانشگاه‌ها در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی اظهار کرد: اصلی‌ترین اقدامی که ضرورت دارد دانشگاه‌ها در رقابت‌های بین‌المللی انجام دهند، برندسازی است. از دید من برندسازی، دو بخش دارد؛ یک بخش آن فعالیت‌های درونی دانشگاه‌ها است که به سرمایه انسانی این مجموعه‌ها برمی‌گردد. همچنین، جذب عضو هیات علمی توانمند برای ۳۰ سال یک سرمایه بزرگ است و اگر در طی سال اعضاء هیات علمی ضعیف در دانشگاه باشند، تحولی ایجاد نمی‌شود.
وی افزود: بنابراین، تاثیرپذیری کیفیت آموزش و پژوهش از فضای کالبدی، آزمایشگاهی، دستگاه‌ها و تجهیزات امری ضروری است که باید مورد توجه و تقویت قرار گیرد تا ظرفیت‌های لازم برای یک تحول بزرگتر مهیا شود. در بخش بیرونی برندسازی، برای اینکه دانشگاه براساس یک شاخص بی‌طرف بین‌المللی سنجیده شود و ملاک بعضی از انتخاب‌های اعضاء هیات علمی و دانشجویان قرار گیرد، حضور در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی اهمیت دارد.
رئیس دانشگاه حکیم سبزواری تصریح کرد: یکی از برترین، قدیمی‌ترین و علمی‌ترین رتبه‌بندی‌هایی که وجود دارد، تایمز است. چندین رتبه‌بندی وجود دارد اما سعی ما بر این بود اولین رتبه‌بندی که دانشگاه حکیم حضور پیدا می‌کند، رتبه‌بندی تایمز باشد. برای تحقق یافتن این امر باید اطلاعاتی در سایت تایمز ثبت شود. همچنین دانشگاه‌ها برای حضور در رتبه‌بندی تایمز باید از فاکتورهای مهمی برخوردار باشند.
*پژوهش اولین و مهمترین مرز بین‌المللی سازی است
وی عنوان کرد: آموزش و پژوهش، مقالات تاپ بین‌المللی، تعداد دانشجویان خارجی در حال تحصیل در دانشگاه و تعداد گرنت‌های بین‌المللی که هر سال جذب می‌کنند، از جمله فاکتورهای مهم رتبه‌بندی به شمار می‌رود. دانشگاه حکیم سبزواری برای رسیدن به این رتبه‌بندی از ۶ سال گذشته فعالیت خود را در این زمینه از پژوهش آغاز کرد؛ چراکه پژوهش، اولین و مهمترین مرز بین‌المللی سازی است.
دکتر مولوی خاطرنشان کرد: بنده معتقدم تسهیل‌گری امور یکی از زیرساخت‌های لازم برای حضور در عرصه بین‌المللی پژوهش است. گاهی اوقات تصور اینگونه است که می‌توان پژوهش را با پول بهره‌ور ساخت. اعضاء هیات علمی توانمند باید در چرخه علم بین‌المللی قرار بگیرند و در پروژه‌های بین‌المللی مشارکت کنند تا به تدریج مسیر بهره‌وری پژوهش برای اساتید باز شود. تلاش ما در دانشگاه حکیم سبزواری این است که روزی برسد تا حداقل ۵۰ درصد بودجه پژوهش از خارج از دانشگاه از طریق پروژه‌های بین‌المللی یا پروژه‌های ارتباط با صنعت و جامعه تامین شود.
وی بیان کرد: اگر در جامعه بین‌المللی یا شبکه بین‌المللی علم، حضور فعال داشته باشیم، کار برندسازی صورت می‌گیرد. برای تحقق یافتن این امر، زیرساخت‌هایی لازم است که ابتدا برای اعضاء هیات علمی و محققان در رفت و آمد، تسهیل‌گری ایجاد شود. ما در هیات امنای دانشگاه ماموریت‌های پژوهشی را تصویب کردیم تا اساتید به راحتی بتوانند در بازه‌هایی از تابستان به خارج از کشور یا هر موسسه تحقیقاتی که توانستند دعوتنامه دریافت کنند، بروند.
رئیس دانشگاه حکیم سبزواری اضافه کرد: فردی که در تابستان برای ماموریت‌های پژوهشی به خارج از کشور سفر می‌کند، طبیعتا کل سال را درگیر آن شبکه علمی ایجاد شده است. بدین معنا که اعضاء هیات علمی در یک کارگروهی بین‌المللی شروع به فعالیتی می‌کنند که ممکن است طی سه ماه حضوری و مابقی پروژه را غیرحضوری انجام دهند و ارتباط‌شان با گروه قطع نشود. خوشبختانه در این زمینه بسیاری از اعضاء هیات علمی برای حضور در شبکه‌های بزرگ تحقیقاتی بین‌المللی به خارج از کشور سفرکرده‌اند.
*دانشگاه حکیم سبزواری دومین مرکز جذب نخبگان است
وی گفت: اقدام دیگری که صورت می‌گیرد این است که اعضاء هیات علمی یا محققان خارج از کشور به ویژه ایرانیان که خارج از کشور تحصیل کردند و تاثیرگذار بودند، با رعایت شرایط، ضوابط و حساسیت‌های خاص خود به ایران بیاوریم. برای اینکه افراد درخواست ما را پذیرا باشند نیازمند فراهم کردن زیرساخت‌هایی نیز هستیم. دو راه را پیش گرفتیم، ابتدا از معاون علمی ریاست جمهوری مجوز بیست و هفتمین مرکز جذب نخبگان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور را در دانشگاه حکیم اخذ کردیم. بنابراین بعد از دانشگاه فردوسی، در منطقه ۹ که شامل سه خراسان و سمنان می‌شود؛ دومین مرکز جذب نخبگان، دانشگاه حکیم سبزواری است.
دکتر مولوی خاطرنشان کرد: فرض کنید می‌خواهیم یک محقق ایرانی از دانشگاه‌های خارجی دعوت کنیم تا یک کارگاه آموزشی برگزار و یک سخنرانی علمی برای دانشجویان ارائه کند و همچنین در پایان‌نامه‌های دانشجویان مشارکت‌هایی داشته باشد. بدین منظور از نگاه من ماموریت‌های پژوهشی بین‌المللی و مرکز جذب نخبگان ایرانی خارج از کشور در دانشگاه حکیم از جمله زیرساخت‌های اصلی هستند. این اقدام از سال ۹۶ آغاز شد و سعی کردیم افراد زیادی را از کشورهای مختلف و متنوع به ایران دعوت کنیم.
*فضای دانشگاه حکیم سبزواری باید بین‌المللی شود
وی افزود: خوشبختانه معاون علمی ریاست جمهوری حمایت‌های مناسبی در خصوص تامین بخشی از هزینه‌ها انجام داده‌اند. البته در ابتدا قبل از کرونا به صورت حضوری بود اما اکنون غیرحضوری هم برگزار می‌شود و محیط برای اساتید مهیاست. این امر باعث شد تا افراد با برگزاری ورکشاپ و سخنرانی، اتصال خوبی برقرار شود.
رئیس دانشگاه حکیم سبزواری تصریح کرد: اتمسفر دانشگاه حکیم باید بین‌المللی شود و این اتمسفر دانشگاه با حضور محققان ایرانی خارج از کشور، بین‌المللی می‌شود و به تدریج این ارتباطات گسترده‌تر شد و ما آن‌ها را عضو هیات علمی وابسته معرفی کردیم. جالب است بدانید که در آیین‌نامه استخدامی اعضاء هیات علمی، در قالب یک پاراگراف آمده است که دانشگاه می‌تواند افراد شاخص را به عنوان عضو هیات علمی وابسته جذب کند.
*۳۴ محقق خارجی عضو این دانشگاه هستند
وی اظهار کرد: گاهی اوقات در این ارتباطات شاهد این بودیم که محققان خارجی از کشورهای مختلف مانند فرانسه، ایتالیا، چین، مالزی و دیگر کشورها می‌آیند و ما باید بتوانیم با آن‌ها ارتباط برقرار کنیم. بنابراین به واسطه این آیین‌نامه، اعضاء هیات علمی وابسته را گسترش دادیم تا عضو هیات علمی وابسته دانشگاه حکیم سبزواری شوند. اکنون ۳۴ محقق خارجی عضو این دانشگاه هستند.
دکتر مولوی عنوان کرد: ما دامنه‌های فعالیت را برای محققان مشخص کردیم تا معلوم شود در کدام فعالیت‌ها می‌توانند با اساتید دانشگاه حکیم همکاری داشته باشند. این وضعیت سبب شد که یک نوع وابستگی علمی همراه با حضور در فعالیت‌های علمی صورت گیرد. این فعالیت‌ها می‌تواند از تعریف پروژه، پایان‌نامه ارشد دکتری، برداشتن درس یک یا نیم واحد و همچنین به اصلاح کارهای دیگر تحقیقاتی آزمایشگاهی در نظر گرفته شود. این امر باعث شد که رفت و آمدها گسترده‌تر و اتمسفر دانشگاه به سمت بین‌المللی سازی سوق پیدا کند و افزایش یابد.
*دانشگاه حکیم در سال گذشته بیش از ۵۰۰ هزار دلار گرنت جذب کرد
وی بیان کرد: جالب است بدانید قبل از اقداماتی که مطرح شد، در سال گذشته اعضاء هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه حکیم سبزواری، بیش از ۵۰۰ هزار دلار گرنت جذب کردند که باید بخشی از بودجه پژوهشی را از خارج کشور تامین می‌کردیم. بنابراین در یک چرخه بین‌المللی پویا و فعال حضور دانشگاه حکیم و محققان میسر شد.
رئیس دانشگاه حکیم سبزواری اضافه کرد: یکی از آیتم‌هایی که به اصطلاح در چرخه بین‌المللی علم و در رتبه‌بندی‌ها حائز اهمیت است، میزان همکاری بین‌المللی با شاخص اینکه چقدر مقالات منتشر شده از کیفیت بالایی برخوردار و تاثیرگذار هستند. دوم، عضو هیات علمی وابسته، دانشگاه حکیم را به عنوان دومین مکان کاری یا اینکه یک نفر از دانشگاه به عنوان همکار آن مقاله باشد، مشخص شود. بنابراین اگر تعداد زیادی از مقالات با کیفیت بالا در چرخه بین‌المللی قرار گیرد و ارجاع زیادی داشته باشد، آن برندسازی در بخش پژوهشی و تحقیقاتی میسر می‌شود.
*بهترین بازار جذب دانشجوی بین‌المللی برای دانشگاه حکیم، افغانستان است
وی بیان کرد: بخش دیگری از بین‌المللی‌سازی، آموزشی است که این بخش برای اعضاء هیات علمی با برگزاری کلاس‌ها و ورکشاپ‌ها انجام شد و بخش دیگر آموزش، جذب دانشجویان خارجی است. دانشگاه حکیم در سبزوار قرار دارد و باید هدف‌گذاری صورت گیرد تا از کدام کشورها دانشجو جذب کنیم. یک مطالعه کوتاه به سادگی نشان داد که بهترین بازار جذب دانشجوی بین‌المللی برای دانشگاه حکیم، افغانستان است.
دکتر مولوی ادامه داد: بنابراین جذب دانشجویان خارجی را افزایش دادیم و خوشبختانه بیش از ۳۳۰ دانشجو خارجی داریم که امیدوارم در مهرماه ۱۴۰۰ به عدد ۴۵۰ برسد. زمانی که ۴۵۰ دانشجو از ۸۷۰۰ دانشجو در دانشگاه حکیم وجود داشته باشد و زمانی که شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سرانه جذب دانشجوی خارجی را یک و دو دهم درصد تعیین کرده باشند، مسلما درصد دانشگاه حکیم بسیار بالاتر از این مقدار خواهد بود.
وی اظهار کرد: دانشجویان افغانستانی بسیار سخت‌کوش و قدردان هستند و هنگامی که برای تحصیل به این دانشگاه می‌آیند، یک فضای آموزشی پویایی را ایجاد می‌کنند. جذب دانشجوی بین‌المللی علاوه بر بُرد علمی، بُرد فرهنگی بسیار خوبی دارد و هر چه بتوانیم دانشجوی خارجی بیشتر جذب کنیم، در واقع توانستیم خلاء آموزش عالی در کشوری مانند افغانستان را جامه عمل بپوشانیم و این مشکل را مرتفع کنیم.
*جذب دانشجویان خارجی از دیگر کشورها سبب بین‌المللی شدن محیط آموزشی دانشگاه می‌شود
رئیس دانشگاه حکیم سبزواری خاطرنشان کرد: بازارهای جذب دیگر دانشجویان خارجی در گام دوم؛ می‌تواند آسیای میانه و شبه قاره هند باشد زیرا آن‌ها عموما دانشگاه‌های خوبی دارند و برای اینکه تنوع ملیتی به دانشگاه خود ببخشیم کافی است که ۱۰ نفر از پاکستان، ۲۰ نفر از هند و ۴۰ نفر از چین در دانشگاه ما حضور داشته باشند. همچنین از گذشته تعامل فرهنگی خوبی با کشورهایی مانند تاجیکستان، ترکمنستان، ارمنستان و آذربایجان داشتیم که باید حفظ و تقویت شود.
وی اضافه کرد: این امر سبب می‌شود که محیط آموزشی دانشگاه بین‌المللی شود و زمانی که محیط آموزشی دانشگاه بین‌المللی شود، به دنبال آن محیط پژوهشی هم بین‌المللی می‌شود و به تدریج این الزام به وجود می‌آید که محیط اداری نیز بین‌المللی شود. تعامل با کشورهای عرب زبان هم بسیار مهم است و جامعه هدف ما بیشتر عراق بوده و جذب دانشجوی زیادی نداشتیم، اما به طور کلی خوب بوده است. به دلیل وجود امام رضا (ع) پتانسیل بسیار خوبی برای دانشجویان عرب زبان از کشورهای متنوع مانند عراق، قطر، امارات و عمان وجود دارد. بنابراین تصمیم داریم در کنار جذب دانشجوی خارجی در دانشگاه فردوسی، جذب دانشجو در دانشگاه حکیم سبزواری هم داشته باشیم.
دکتر مولوی خاطرنشان کرد: این اقدامات فرآیندهای گام به گام تعریف شده‌ای است که دانشگاه حکیم سبزواری برای بین‌المللی سازی خود برداشته است. خوشبختانه ما در سال۹۵ -۹۶ جزو پنج دانشگاه برتر بین‌المللی کشور از وزارت علوم بوده‌ایم. اکنون با حضور در رتبه‌بندی‌ها و برندسازی‌ها میتوانیم بسیار موثر باشیم و رتبه‌های بسیار خوبی کسب کنیم. از طرف دیگر این رتبه سبب جذب بیشتر محققان بین‌المللی و دانشجویان خارجی می‌شود.