سخنرانی دکتر نصری با عنوان: توانمند سازی و مشارکت سیاسی زنان در خاورمیانه”

امروزه بر اساس آماری که نهادهای بین‌المللی مانند بانک جهانی، سازمان ملل و .. به‌طور سالانه ارائه می‌کند نسبت نامتوازن زنان و مردان در تصمیم گیری های سیاسی، اقتصادی و نیز بهره مندی از منابع در اکثر قریب به‌اتفاق کشورهای دیده می‌شود بر همین اساس موضوع توانمند سازی وتوجه به  مشارکت سیاسی زنان به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه پایدار و حکمرانی مطلوب در دهه‌های اخیر بسیار مورد توجه  بوده و گسترش ادبیات پژوهشی در سراسر جهان شاهدی بر این ادعاست. در این میان زنان در کشورهای خاورمیانه،  با توجه به مشکلات ساختاری، فرهنگی  و اقتصادی از نابرابری بیشتری رنج می‌برند.

در خاورمیانه مساله توسعه زنان با توجه به موانع سیاسی و اقتصادی که دارد از رشد کمی برخوردار بوده است. این منطقه به دلایل شرایط اقتصادی، ژئوپلتیک و ایدئولوژی و وجود کشکمکش های مداومی که در آن وجود دارد در کنار دولت ملت های ضعیف از شرایط خاصی در مساله توانمند سازی برخوردا بود ه است.هر یک از کشورهای این منطقه به  فراخور شرایط اجتماعی و سیاسی خود شاهد جنبش‌های اجتماعی برای به دست آوردن حقوق زنان و از بین بردن موقعیت فرودست زنان بوده‌است.

برای پرداختن به نقش زنان در فرایند توسعه که از اهداف توسعه هزاره در سال ۲۰۰۰ است شاخص های توسعه یافتگی زنان مرتبط با جنسیت مورد بررسی قرار می گیرد. ۱- شاخص توسعه انسانی۲- شاخص توسعه جنسیتی۳- شاخص توانمند سازی جنسیتی.  سازمان ملل متحد در هر سال به محاسبه «شاخص توسعه انسانی» برای تک‌تک کشورها می‌پردازد که در محاسبه این شاخص، میانگینی از شاخص‌های مختلفی چون متوسط درآمد سرانه، میزان بهره‌مندی شهروندان از امکانات بهداشتی و نیز آموزشی، نابرابری درآمدی و نیز نابرابری در دسترسی به امکانات بهداشتی و آموزشی در نظر گرفته می‌شود. شاخص‌ توسعه جنسیتی نیز با در نظر گرفتن اختلاف بین زنان و مردان در سه بعد اساسی از رشد انسانی – بهداشت ، دانش و استانداردهای زندگی با استفاده از شاخص های مشابه HDI ، شکاف های جنسیتی در دستاوردهای توسعه انسانی را اندازه گیری می کند و در نهایت معیار توانمند سازی جنسیتی معیار سنجش نابرابری فرصت های زن و مرد را در سه زمینه مشارکت سیاسی و تصمیم گیری ، مشارکت اقتصادی و تصمیم گیری و قدرت بر منابع اقتصادی در یک کشور را مورد ارزیابی قرار می دهد.

در رابطه با  مشارکت سیاسی یکی از شاخص ها  میزان مشارکت زنان در مجلس ملی با مراجعه به دادهای بانک جهانی در سه سطح بین‌المللی ،منطقه‌ای و ملی است. میزان حضور زنان در مجالس ملی در سطح بین الملل طی سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۹ روند صعودی را طی کرده است که نشان‌دهنده سیاست‌گذاری‌های مثبت در این زمینه است. این میزان از ۱۱.۸ در سال ۱۹۹۸ به ۱۷.۸ در سال ۲۰۰۸ و نهایتاً به ۲۴٫۶۳۷ درصد در ۲۰۱۹رسیده است.آنچه لزوم افزایش تعداد نمایندگان زن را توجیه‌پذیر می‌نماید این است که حضور بیشتر زنان به تصویب قوانینی تأثیرگذار و مثبت در راستای احقاق حقوق اجتماعی، سیاسی، خانوادگی و … زنان منجر می‌شود.

طی سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۹ روند حضور زنان در مجلس، در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا  رشد قابل توجهی داشته است؛ که در دو دهه گذشته از ۳ درصد به حدود ۱۹ درصد رسیده است. اگرچه به نسبت کشورهای توسعه یافته، از روند خوبی برخوردار نبوده‌اند و این  نابرابری در نرخ مشارکت زنان در سیاست بسیار مشهود است. زنان به‌عنوان بخش عمده‌ای از جمعیت این منطقه  تنها بخش کوچکی از دنیای سیاست را بر عهده دارند. همچنین در برخی از کشورها حضور زنان در مناصب سیاسی مشخص امکان‌پذیر نیست. میزان حضور زنان در مجلس در هر یک از کشورهای منطقه طی سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۹ بررسی می شود برای این کار آمار هریک بررسی و میانگین هر کدام به عنوان معیار انتخاب شده است. بر این اساس در این گستره زمانی کشور لبنان با ۰۶% کمترین و ترکیه با ۲۴% بیشترین نرخ مشارکت را به طور میانگین داشته‌اند.

افزون بر موارد فوق بررسی عملکرد دولتها در زمینه سیاست گذاریاقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیز نقش مهمی دارد که می توان تاثیر آن بر توانمند سازی را بررسی کرد.

در پایان می توان نتیجه گرفت که کشورهایی که برنامه های توانمند سازی زنان را رونق داده و عملکرد سیاست گذاری خوبی در این حوزه دارند، از مشارکت سیاسی بالای زنان نیز برخوردار بوده اند. در واقع بحث توانمند سازی، مشارکت سیاسی و عملکرد دولت به یکدیگر پیوند خورده و برای نیل به هدف توانمند سازی لازم و ملزوم یکدیگر هستند.

 سخنرانی دکتر صباغ زاده عضو هیات علمی و رئیس مرکز رشد دانشگاه:

امروزه همه می دانند زنان به عنوان بیش از نیمی از جامعه انسانی، نقش به سزایی در محورهای توسعه هر کشور دارند. و نیز نیک می دانیم که آنان به عنوان اولین عوامل منتقل کننده ارزش ها، آداب و رسوم و سنت ها به نسل بعد هستند.
رشد فزاینده زنان در حوزه های نختلف علمی دانشگاه و مراکز آموزشی و پژوهشی حال حاضر، لزوم هر چه بیشتر برقراری ارتباط و انسجام استعدادها و توان علمی و تخصصی آنان را دو چندان می‌کند.
مرکز رشد دانشگاه حکیم سبزواری مجموعه ای از فرایند تبدیل ایده به تجاری سازی محصول است و معتقد است با تفهیم باور ممکن شدن، در نسل جوان و تحصیلکرده، امکان برداشتن گام های موثری ممکن خواهد شد.
 چنانچه در حال حاضر در این مجموعه، واحدهای فناوری مستقر هستند که بر همین اساس و بنا به بحث باور توانمندی اقتصادی توانسته اند افتخارآفرینی های قابل توجهی داشته باشند.
از جمله به ثبت ژن جهانی و باکتری های بومی منطقه سبزوار، اپلیکیشن بهبود اختلالات یادگیری، تجهیزات پزشکی مورد نیاز عامه مردم و استخراج دانش فنی تولید کیتوسان از قارچ نمونه هایی از آن هاست که در تمام آن ها مدیر عامل یا یکی از اعصای هیات مدیره. شرکت از زنان توانمند شهرستان و اساتید مطرح دانشگاه هستند و توانسته اند به این باور جامه عمل بپوشانند.
خوشبختانه در دانشگاه حکیم سبزواری و با حمایت ریاست وقت دانشگاه، با عینیت بخشیدن به همین باور فرهنگی و اعتقاد به نقش برجسته زنان در تصمیم گیری ها و شناخت مشکلات جامعه با دید جزئی و نکته سنجی آنان، آیین نامه شورای بانوان دانشگاه هم در سال ۹۳ مصوب و ابلاغ شد و این ارتباط به زیبایی با سطح شهرستان و مجموعه مسولین، فرماندار و ادارات مرتبط، برقرار شد، به طوری که مجمع مشورتی زنان شهرستان توانست در استانداری نیز نماینده داشته باشد و ارتباط بخش های اجرایی کشور و دانشگاه مستحکم تر گردید.