برگزاری نشست سوم «از هفت شهر عشق تا هزار وادی اندیشه» دربزرگداشت خیام نیشابوری
در هشتم اردیبهشت۱۴۰۰
سومین نشست از نشست های پنج گانه«از هفت شهر عشق تا هزار وادی اندیشه»(دربزرگداشت عطار و خیام نیشابوری) که از ۲۵ فروردین آغازشد و دراوّل اردیبهشت ادامه یافت، در ۸ اردیبهشت، به بزرگداشت خیام اختصاص دارد. دراین نشست های علمی- پژوهشی که به همت گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری، انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران( شعبه خراسان) و مرکز فرهنگی و بین الملل شهرکتاب، برگزار می شود حسن دلبری، عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری باموضوع« خیام، جشنواره ی تناقض» و فاطمه ماه وان، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد باموضوع « نگاره های رباعیّات خیّام: از تصویر شرقی تا تفسیر غربی» سخن خواهند گفت.
سخنران نخست به این موضوع خواهد پرداخت که خیام یکی از مبهم ترین چهره های تاریخ علم و ادبیات ایران است به گونه ای که او را از حد یک دهری لاابالی تا یک حکیم فرزانه ی الهی، متفاوت و متغیر دانسته اند. آیا این همه تناقض در شناخت چهره ی او به واقع در ماهیت وجودی خیام است یا در تصوری که ما از او داریم؟ آیا فرامتن های اجتماعی، حکومتی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی پیرامون او از عمر خیامی چهره ای متناقض نما ساخته یا اعتقادات لائیکی که در مورد او گفته اند ریشه درجای دیگری دارد؟ پاسخ به این پرسش ها و چندین پرسش دیگر در مورد او موضوع این سخنرانی خواهد بود.
سخنران دوم به تحلیل نگارههای رباعیّات خیّام خواهد پرداخت. هنر تصویرگری آثار ادبی علاوه بر زینت بخشی اثر به درک بهتر متن نیز کمک می کند. نگارگری رباعیّات خیّام نه تنها نظر هنرمندان مشرق زمین بلکه به مدد ترجمه فیتز جرالد توجّه نقّاشان مغرب را نیز به خود جلب کرده است. این پژوهش شاخصترین نمونه های نگاره های رباعیّات خیّام را از مشرق تا مغرب بررسی می کند و به این پرسش پاسخ می گوید که تصویرگری هنرمندان شرق و غرب چه تفاوت هایی با هم دارند و هر کدام از چه منظری به رباعیّات توجّه کردهاند؟ از مشهورترین نمونههای شرقی رباعیّات، نگارههای محمّد تجویدی و از بهترین نمونه های غربی نقّاشی های ادموند سالیوان، گابریل روزرتی، گیلبرت جیمز است که این پژوهش به آن ها میپردازد. اگرچه در مغرب زمین به تصویرگری رباعیّات توجّه وافری بذل شده امّا ایرانیان آن چنان که باید اشعار خیّام و به ویژه تصویرگری آن را مورد توجّه قرار ندادهاند و نگارههای موجود عمدتاً‌ً جنبه هنر بازاری دارد. از این رو مقایسه این نگاره ها با نمونه های غربی آن میتواند قابلیّت های تصویری رباعیّات را بیشتر نمایان سازد. نگارگران ایرانی به خلق معادل تصویری برای رباعیّات اکتفا کردند اما هنرمندان غربی رویکردی تفسیری به رباعیّات داشته و سعی کردند تا از طریق نمادهای اساطیری و پیوند فرهنگ شرق و غرب تصاویر مبتکران های برای رباعیّات خیّام خلق کنند.
دبیری این نشست برعهده حامد مهراد از دانشگاه فردوسی مشهد خواهدبود. گفتنی است در نشست نخست، رضااشرف زاده و رجب علی لباف خانیکی و در نشست دوم، جواد محقّق نیشابوری وامیر الهامی به سخنرانی پیرامون جنبه های رباعی سرایی مختارنامه، جایگاه نیشابور درروزگار عطار، بوطیقای موسیقایی شعر عطار و جایگاه عطار نیشابوری دررباعی سرایی پرداختند. علاقه مندان می توانند در ساعت ۲۱ چهارشنبه هشتم اردیبهشت از طریق پیوندmeeting5.hsu.ac.ir/b/hak-ktd-vwg وارد این نشست علمی در بزرگداشت خیام شوند.
