تمدن ایرانی با پیشینه ای چند هزار ساله یکی از شاخص ترین تمدن های بشری است. به واسطه این پیشینه طولانی و غنی، آثار هنری-تاریخی بیشماری به دست ما رسیده است که رسالت حفظ، نگهداری و انتقال آنها به آیندگان به عنوان سند پویایی تمدن و هویت فرهنگی، علمی و فنی بر دوش ما می باشد. از سوی دیگر رشد شتابان شهرها و تغییرات دنیای جدید و سیل سبک های هنری و معماری وارداتی، فرصت انتقال تجربه های معماری را از گذشته تا به امروز از نسل جدید معماران ستانده است. حفاظت از بناهای ارزشمند به جا مانده از گذشته، فرصت هایی برای الهام و به کارگیری ویژگی های منحصر به فرد آنها در خلق آثار معماری آینده فراهم می کند. با این نگاه، حفاظت و مرمت بناهای تاریخی، موجب بهره گیری بی واسطه از تاریخ معماری برای ارتقای فرهنگی و هنری معماری خواهد شد.
بنا به این ضرورت رشته مرمت و احیای بناهای تاریخی در سال 1382 در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه حکیم سبزواری دایر گردید و در حال حاضر به عنوان تنها دانشگاه دولتی در سه استان خراسان شمالی، جنوبی و رضوی، عهده دار آموزش علاقمندان به این رشته است. دانش آموخته رشته مرمت و احیای بناهای تاریخی باید مهارت های مختلفی را کسب نماید که این مهارتها در ارتباط مستقیم با رشته های دیگر نیز هست، بنابراین مرمت و احیای بناهای تاریخی میان رشته است که دانشجویان آن با کسب دانش در زمینه تاریخ معماری ایران و ساختار سازه های سنتی از سویی و کسب مهارت در زمینه طراحی معماری و تخصص های وابسته به آن از سوی دیگر، آمادگی لازم برای حفاظت از بناهای تاریخی و سنتی را پیدا کرده و می توانند پلی بین معماری گذشته و آینده ایجاد کنند. متخصصان حفاظت از میراث معماری، تاریخ را خوب می شناسند و می توانند آثار تاریخی را تجزیه و تحلیل کنند و مفاهیم و ارزش های آن را استخراج نموده و با بیانی امروزی به جامعه معرفی نمایند.
اکنون بیش از دو دهه از تاسیس این رشته در دانشگاه حکیم سبزواری می گذرد و علاوه بر فارغ التحصیلی کارشناسان توانمند و صاحب نظر، امکانات مختلفی هم برای کمک به یادگیری و کسب مهارت بهتر دانشجویان جمع آوری و در اختیار دانشجویان قرار گرفته است؛ از جمله کلاسها و آتلیه های مجهز، سایت کامپیوتر، آرشیو و بخش آزمایشگاه و کارگاه گروه مرمت در قسمت سوله های آموزشی دانشگاه، از مهم ترین این بخش هاست.
آرشیو دانشکده معماری و شهرسازی
تصویری از سوله مرمت و اجرای ماکت های آموزشی سازه های سنتی
دانشجویان مرمت، دروسی مانند کارگاه مرمت بناهای تاریخی و کارگاه مرمت تزیینات وابسته به معماری را به صورت حضوری در یکی از کارگاه های عملی واقع در سطح شهرستان تجربه می کنند.
تجربه کارگاه مرمت تزیینات آجرکاری در خانه کیان
تصاویری از فعالیت کارگاهی دانشجویان در بناهای تاریخی