نشست «مطالعات نظری فلسفه در واکاوی ادبیات و متن های ادبی» درچارچوب «نهمین همایش ملّی حکیم سبزواری؛ میراث فرهنگی در فرهنگ و زبان فارسی» برگزار شد.
مدیریت همکاریهای علمی- بین المللی دانشگاه حکیم سبزواری و کتابخانه مرکزی و مرکز اطلاع رسانی دانشگاه حکیم سبزواری با همکاری انجمن علمی( استادان) زبان وادبیات فارسی و انجمن ایران شناسی ایران(شاخه خراسان رضوی) درچارچوب «نهمین همایش ملّی حکیم سبزواری؛ میراث فرهنگی در فرهنگ و زبان فارسی» نشست علمی- پژوهشی « مطالعات نظری فلسفه در واکاوی ادبیات و متن های ادبی» درتاریخ ۱۸ اردیبهشت۱۴۰۳ برگزار کرد.
دراین نشست یک روزه، دکتر سیّد مهدی زرقانی، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در سخنرانی خود باعنوان « آیا نظریة شعری فیلسوفان مسلمان در نقد شعر فارسی کاربردی دارد؟» به این موضوع پرداخت که تعریف فیلسوفان مسلمان از شعر با تعریف ادیبان متفاوت است. بین این دو گروه، هیچ گاه گفتگویی جدّی دراین زمینه درنگرفته است. جریان غالب درسنّت ادبی کلاسیک در تصرف ادیبان بود و شعر و شاعری فارسی بر پایه دیدگاه ادیبان شکل گرفته است.
این پرسش مطرح است که آیا می توان از نظرات فیلسوفان مسلمان در نقد شعر کلاسیک و معاصربهره گرفت یا نه و چگونه؟ دکتر مهیار علوی مقدّم، عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری، سخنران بعدی این نشست بود که در سخنرانی خود باعنوان «پیوندهای مشترک رویکردهای نشانه- معناشناسی و هرمنوتیک متن شناختی در تحلیل متن های تاویل پذیر ادبی- فلسفی» به این موضوع پرداخت که متن های تاویلپذیر ادبی- فلسفی، متن هایی هستند که با هدفِ تبیین جهان هستی آفریده شده اند و با دو خاستگاه زیباشناختی و هستی شناختی، به بیان مفاهیم پیچیدة ادبی و فلسفی می پردازند. نقطة تلاقی این گونه متن ها، نگاه زیباشناختی به جهان هستی و نگاه فلسفی به زیبایی های جهان است.
ویژگی ذاتی این دو خاستگاه و این دو نوع نگاه که در متنهای تاویل پذیر ادبی- فلسفی، نمود مییابد «چند گانگی معنایی» و حتّی «عدم تعیّن معنا» ست. رویکردهای نشانه- معناشناسی و هرمنوتیک متن شناختی در گرایش به سوی چگونگی آشکارشدن معنا و کشف لایه های تاریک، رازناک و پنهان متن با یکدیگر مشترکند. سومین سخنران این نشست، دکتر غلامرضا اصفهانی، مدرّس دانشگاه آزاداسلامی مشهد بود که در سخنان خود باعنوان « کهن کشاکش فلسفه و شعر از افلاطون تا فیلسوفان مسلمان سده های میانه( در پرتو «خوانش از نزدیک» فصل المقال ابن رشد») به این موضوع پرداخت که افلاطون دردیالوگ «جمهوری» از زبان سقراط به کهن کشاکشی اشاره می کند که از دیر باز میان فلسفه و شعر برقرار بوده است.
سپس در دیالوگ« قوانین» اززبان بیگانة آتنی، که طنین کلام او بی شباهت با سقراط دیالوگ های افلاطونی نیست، ازشعری« راستین» سخن می گوید که قرار است جایگزین تراژدی هومری شود. مواجهه فیلسوفان مسلمان سده های میانه، مشخصاً ابن رشد، با ظهور شریعت وحیانی در سده های میانه، ازیک سو، چه نسبتی با صورت بندی افلاطونی از کشاکش فلسفه وشعر دارد و چه جایگاهی برای شعر در معنای مصطلح آن رقم می زند؟ چهارمین سخنران این نشست، خانم دکتررجا بیطار ، عضو هیات علمی دانشگاه اسلامی بیروت- لبنان بود که در سخنرانی خود با عنوان« تاثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در داستان و رمان» به پیوندهای مشترک ادبیات فارسی و عربی درحوزة داستان نویسی پرداخت و به جایگاه ادبیات آیینی دراین حوزه و به ویژه درون مایه های مقاومت در رمان های عربی اشاره کرد.
دبیر این نشست علمی- پژوهشی، دکتر علی صادقی منش، رییس کتابخانة دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری بود که در سخنان خود به ضرورت ورود به این گونه بحث های میان رشته ای پرداخت. در آغاز این نشست، دکتر صدیقه نصری فخر داود، مدیر همکاری های علمی بین المللی دانشگاه، ضمن خوش آمدگویی به حاضران، برگزاری این گونه نشست ها را زمینه مناسبی برای ورود به مباحث میان رشته ای و تعاطی افکار و برخورد اندیشه ها دانست. دکتر محمّد کاظم علوی، عضو هیات علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی و برگزار کننده علمی و اجرایی «نهمین همایش ملّی حکیم سبزواری؛ میراث فرهنگی در فرهنگ و زبان فارسی» به برگزاری این همایش در ۸ اسفند۱۴۰۲ اشاره کرد و این نشست را در چارچوب نشست های پسین این همایش توصیف کرد.
