رشته ادیان و عرفان یکی از رشته های اصلی در دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی است. دانشگاه حکیم سبزواری پس از دانشگاه های تهران ، الزهرا، فردوسی، شهید مدنی، محقق اردبیلی، سمنان و کاشان نهمین دانشگاهی است که موفق به اخذ مجوز این رشته شده است.
دانشجویان این رشته با تاریخ ظهور و گسترش ادیان ابتدایی و ادیان زنده (ادیانی كه هنوز پیروان بسیاری دارند) آشنا میشوند و سه بخش اساسی احكام و آداب، عقاید و اخلاق را در هر دین مطالعه میكنند. ادیان زندهای كه در این رشته مطالعه می شود، به سه گروه زیر تقسیم میشود:
الف) ادیان ابراهیمی و ادیان ایران قبل از اسلام: یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام كه پیامبران آنها نسلشان به حضرت ابراهیم میرسد و باورهای ایرانیان پیش از زرتشت، دین زرتشت و آیین های مشتق از آن شامل آیین های مانوی و مزدکی.
ب) ادیان خاور دور كه ادیان كشورهای چین و ژاپن است و شامل “كنفوسیوس”، “تائو” و “شینتو” میگردد.
ج) ادیان شبه جزیره هند كه عبارتند از:هندو، بودا و جین.
***همچنین دانشجویان این رشته، عرفان را به عنوان یكی از مباحث مقایسهای در ادیان مطالعه میكنند و با ادبیات عرفانی اسلام آشنا میشوند.
عناوین دروس اصلی رشته ادیان و عرفان عبارتند از:
معارف شیعه، تاریخ فرق اسلامی، تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه غرب، كلیات علم كلام، تفسیر عرفانی قرآن، متون عرفانی فارسی، تاریخ تصوف، متون ادیان و عرفان به زبان خارجی، ادیان ابتدایی و قدیم، ادیان ایران قبل از اسلام، دین یهود و مسیحیت، ادیان هند، دین بودا و خاور دور، روششناسی ادیان.